Dyspraksja u dzieci – jak ją rozpoznać?

Czym jest dyspraksja u dzieci?

Dyspraksja jest zaburzeniem rozwojowym, które może wpływać na zdolność dziecka do wykonywania codziennych czynności motorycznych. Objawy dyspraksji mogą być różne u każdego dziecka, dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi potencjalnych znaków tego zaburzenia.
Objawy dyspraksji u dzieci mogą obejmować trudności z koordynacją ruchową, niezdarność, problemy z pamięcią mięśniową, problemy z planowaniem i organizacją działań oraz trudności z percepcją sensoryczną. Jeśli zauważysz u swojego dziecka te objawy, warto skonsultować się z terapeutą integracji sensorycznej, który pomoże zdiagnozować dyspraksję i zaplanować odpowiednie interwencje terapeutyczne.

Objawy dysprakcji u dzieci

Dyspraksja to jedno z trudniejszych do zdiagnozowania zaburzeń rozwojowych u dzieci. Dzieci z dyspraksją mają problemy z planowaniem i koordynacją ruchową, co może wpływać na ich zdolność do wykonywania codziennych czynności, takich jak jedzenie, ubieranie się czy pisanie. Jak więc rozpoznać dyspraksję u swojego dziecka?
1. Obserwuj swoje dziecko – zwróć uwagę na to, jak porusza się, jak trzyma przedmioty i jak reaguje na bodźce zewnętrzne. Czy wykonuje ruchy niezgrabnie, z trudnościami? Czy ma trudności z utrzymaniem równowagi?
2. Zwróć uwagę na rozwój mowy – dzieci z dyspraksją mogą mieć trudności z artykułowaniem dźwięków, co może skutkować niewyraźną mową.
3. Uwzględnij kontekst szkolny – jeśli dziecko ma problemy z nauką czy wykonaniem prostych zadań manualnych, może to być sygnałem dyspraksji.
4. Skonsultuj się z specjalistą – jeśli masz podejrzenia, że Twoje dziecko może mieć dyspraksję, skonsultuj się z lekarzem pediatrą lub terapeutą zajmującym się integracją sensoryczną.

Tu przygotowałam dla Ciebie 10 konkretnych objawów tego zaburzenia:

• trudności z koordynacją ruchową – dziecko może mieć problem z utrzymaniem równowagi, chodzeniem po schodach czy wykonywaniem precyzyjnych ruchów
• niezdarność – brak zręczności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak zawiązywanie butów czy korzystanie z sztućców
• nadmierna sztywność lub nadmierna elastyczność – dziecko może mieć trudności z kontrolą mięśni, co wpływa na jego sposób poruszania się
• opóźnione zdobywanie umiejętności motorycznych – dziecko może potrzebować więcej czasu na opanowanie sprawności fizycznej, np. chwytania, rzucania czy łapania
• nadmierna wrażliwość na bodźce sensoryczne – dziecko może reagować przesadnie na dotyk, dźwięk, światło czy zapachy, co prowadzi do trudności w adaptacji do otoczenia
• trudności z organizacją działań – dziecko może mieć problem z planowaniem i wykonywaniem sekwencji zadań, co wpływa na jego samodzielność w codziennych czynnościach
• nadmierna ruchliwość – dziecko może być nadpobudliwe i niezdyscyplinowane, co utrudnia mu skoncentrowanie się na zadaniach
• problemy z percepcją przestrzenną – dziecko może mieć trudności z rozpoznawaniem relacji przestrzennych, co prowadzi do problemów z orientacją w przestrzeni
• nadmierne poszukiwanie stymulacji sensorycznej – dziecko może szukać intensywnych doznań sensorycznych, np. poprzez gryzienie, lizanie czy dotykanie przedmiotów
• trudności w regulacji emocji – dziecko może mieć problemy z kontrolą impulsów, wybuchami gniewu czy trudnościami w nawiązywaniu relacji z innymi dziećmi. Współpraca z terapeutą integracji sensorycznej może pomóc dziecku w lepszym funkcjonowaniu i radzeniu sobie z trudnościami.

Pamiętaj jednak, że nie jeden czy dwa symptomy są objawem dyspraksji, a połączenie wielu. Jeśli jednak masz jakieś wątpliwości co do rozwoju swojego malucha to koniecznie skonsultuj się ze specjalistą.

Jak wspierać dziecko z dyspraksją za pomocą zabawek sensorycznych

Jednym ze sposobów wsparcia dziecka z dyspraksją jest korzystanie z zabawek sensorycznych, które pomagają stymulować zmysły i rozwijać umiejętności motoryczne.
Zabawki sensoryczne mogą być przydatne w procesie terapii dziecka z dyspraksją, ponieważ pozwalają na eksplorację różnych rodzajów bodźców i rozwijają koordynację ruchową. Warto wybierać zabawki, które angażują różne zmysły, takie jak dotyk, wzrok, słuch czy propriocepcja.
Przykładowe zabawki sensoryczne, które mogą być pomocne dla dziecka z dyspraksją to:
1. Taca sensoryczna do zabawy na przykład pisakiem kinetycznym – pozwala na rozwijanie umiejętności motorycznych poprzez zabawę z piaskiem, który ma właściwości zbliżone do mokrego piasku, ale jest suchy i łatwy do czyszczenia

2. Panele sensoryczne – przeplatanki – w połączeniu z koralikami, guzikami czy nawet makaronem są idealne do pracy nad umiejętnościami manualnymi i motorycznymi poprzez układanie różnych kształtów i kolorów. 

3. Tablice grafomotoryczne – zachęcają do śledzenia konkretnego wzoru ołówkiem lub palcem, dzięki czemu dziecko rozwija koordynację ręka – oko i koordynację dwustronną mózgu.

4. Makiety sensoryczne – chodzenie po takich planszach wpływa pozytywnie na zmysł dotyku, ale także równowagę i czucie głębokie.

Pamiętaj, że zabawki sensoryczne powinny być dopasowane do indywidualnych potrzeb i zainteresowań dziecka. Regularna zabawa z nimi może pomóc w poprawie zdolności motorycznych i koordynacji, a także wspierać rozwój umiejętności funkcjonalnych.
Zachęcam do eksperymentowania z różnymi rodzajami zabawek sensorycznych i obserwowania, jakie korzyści przynoszą Twojemu dziecku. Pamiętaj, że regularność i cierpliwość są kluczowe w procesie wsparcia dziecka z dyspraksją.